भाषण, लेख व नाटकादी साहित्यकृती यांच्या अखेरीस असलेला समारोपाचा मजकूर. नीतिपर कथेचे तात्पर्यवजा सार, नाटकाच्या शेवटी येणारे भरतवाक्य व तत्सदृश भाषण अशा विविध प्रकारांत उपसंहार आढळतो. इंग्रजीत 'एपिलॉग' ची म्हणजे उपसंहाराची कल्पना असून तिचा उगम ग्रीक नाटकातील 'एपिलोगॉस' मध्ये आढळतो.