Login
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Morbi adipiscing gravdio, sit amet suscipit risus ultrices eu. Fusce viverra neque at purus laoreet consequa. Vivamus vulputate posuere nisl quis consequat.
Create an accountLost your password? Please enter your username and email address. You will receive a link to create a new password via email.
माउंटस्टुअर्ट एल्फिन्स्टन (6 ऑक्टोबर 1779 - 20 नोव्हेंबर 1859) एक स्कॉटिश मुत्सद्दी आणि इतिहासकार होता जो ब्रिटिश राजवटीत सारका येथे राहत होता. नंतर ते मुंबईचे गव्हर्नर झाले आणि तेथे त्यांनी अनेक शैक्षणिक संस्था सुरू केल्या. प्रशासनाबरोबरच त्यांनी भारत आणि अफगाणिस्तानविषयी पुस्तके लिहिली.
एल्फिन्स्टन हे आधुनिक भारतीय भाषांच्या माध्यमातून भारतात शिक्षणाचे समर्थक होते. 1824 मध्ये आपले मत स्पष्ट करताना ते म्हणाले होते की, युरोपचे नवे ज्ञान भारतीय लोकांपर्यंत पोहोचवायचे असेल, तर हे काम येथील लोकांच्या आधुनिक भाषांमधूनच होऊ शकते. नैतिक आणि नैसर्गिक शास्त्रांची पुस्तके भारतातील आधुनिक भाषांमध्ये तयार झाली पाहिजेत आणि त्या भाषांमधून भारतातील लोकांचे शिक्षण झाले पाहिजे आणि जे इंग्रजी शिकतात त्यांचा थेट युरोपीय ज्ञानाशी संबंध आला पाहिजे यावर त्यांनी जोर दिला. ज्यांना भारतात यायचे आहे त्यांच्या फायद्यासाठी खास खुले केले जाईल. भारतीय जनतेच्या मानसिक आणि नैतिक प्रगतीसाठी इंग्रजीचे स्थान दुय्यम तर आहेच, पण भारतात पाश्चात्य ज्ञानाचा प्रसार इंग्रजीतूनच होणे अशक्य आहे, असे त्यांचे मत होते. रामधारी सिंह 'दिनकर' यांच्या मते, एल्फिन्स्टन हा त्या मोजक्या इंग्रजांमध्येही सर्वोत्कृष्ट होता, ज्यांचे ध्येय भारताला स्वावलंबी बनवणे आणि स्वत:च्या पायावर उभे राहणे हे होते. माऊंटस्टुअर्ट एल्फिन्स्टन यांनी जनशिक्षणाच्या प्रसारासाठी १८२४ मध्ये मुंबईत ‘बॉम्बे नेटिव्ह एज्युकेशन सोसायटी’ची स्थापना केली होती हे उल्लेखनीय.