व्यवसाय म्हणजे काय?

व्यवसाय हा नफा मिळवण्याच्या उद्देशाने एक उपक्रम किंवा क्रियाकलाप आहे. हे कंपनी, भागीदारी, संस्था, एकल मालकी, व्यवसाय किंवा नफा मिळविण्यासाठी व्यावसायिक, औद्योगिक, धर्मादाय किंवा व्यावसायिक क्रियाकलाप हाती घेणारी कोणतीही संस्था या स्वरूपात असू शकते.

“नफा” या शब्दाचा अर्थ काही आर्थिक असा होत नाही. हा कोणत्याही स्वरूपाचा गैर-आर्थिक लाभ असू शकतो जो व्यवसाय संस्था पुरस्कृत मानू शकतो/विचारू शकतो. शिवाय, व्यवसाय हा “नफ्यासाठी” किंवा “नफ्यासाठी नसलेला” घटक असू शकतो आणि ते चालवणाऱ्या/नियंत्रित करणाऱ्यांपासून वेगळे अस्तित्व असू शकते.



व्यवसायाची उद्दिष्टे

व्यवसायाची आर्थिक स्थिती, उत्पादने , उद्योग इत्यादींवर अवलंबून भिन्न उद्दिष्टे असू शकतात . तथापि, सामान्यतः, आम्ही व्यवसायाच्या उद्दिष्टांचे चार वेगवेगळ्या प्रकारे वर्गीकरण करू शकतो.

आर्थिक उद्दिष्टे मुळात कोणत्याही व्यावसायिक घटकाच्या आर्थिक गरजांवर अवलंबून असतात. आर्थिक उद्दिष्टांमध्ये वाढ, नफा, जगणे इत्यादींचा समावेश असू शकतो.
मानवी उद्दिष्टे सामान्यत: व्यावसायिक कर्मचारी, त्यांच्या गरजा, वैयक्तिक वाढ, सुरक्षितता, समाधान, प्रेरणा इत्यादींना लक्ष्य करतात.
सेंद्रिय उद्दिष्टांमध्ये व्यवसाय सुधारणेवर लक्ष केंद्रित करणारी कोणतीही गोष्ट आणि प्रत्येक गोष्ट समाविष्ट असते. सामान्य उदाहरणांमध्ये ब्रँड प्रतिष्ठा सुधारणे, व्यवसाय मजबूत करणे, भांडवल वाढवणे, नाविन्य, वाढ इ.
सामाजिक उद्दिष्टांमध्ये समाजाच्या सुधारणेवर लक्ष केंद्रित करणाऱ्या प्रत्येक गोष्टीचा समावेश होतो. सामाजिक उद्दिष्टांमध्ये वाजवी किंमत धोरण, ग्राहकांचे समाधान , दर्जेदार उत्पादने, धर्मादाय संस्था , वाजवी रोजगार पद्धती, वाजवी व्यापार पद्धती, पर्यावरण संरक्षण इत्यादींचा समावेश असू शकतो.




व्यवसायाचे प्रकार

व्यवसाय वेगवेगळ्या प्रकारचा असू शकतो, परंतु सर्वसाधारणपणे, आम्ही व्यवसायाचे चार व्यापक प्रकारांमध्ये वर्गीकरण करू शकतो.
उत्पादन

उत्पादन व्यवसायात, निर्माता किंवा उत्पादक एक किंवा अधिक उत्पादने तयार करतो आणि नंतर नफा मिळविण्यासाठी अंतिम ग्राहकांना विकतो. निर्माता थेट ग्राहकांना किंवा मध्यस्थ किंवा मध्यस्थांमार्फत विकू शकतो. पेप्सिको, टेस्ला, कोका-कोला, फायझर, नेस्ले, ऍपल इ.
व्यापारीकरण

व्यापारीकरण हा व्यवसायाचा एक प्रकार आहे ज्यामध्ये विक्रेता/व्यवसाय ग्राहक/ग्राहकांना मूर्त उत्पादने विकतो. सोप्या शब्दात, मर्चेंडाइझिंग हा मुळात एक किरकोळ व्यवसाय आहे जिथे विक्रेता थेट उत्पादक किंवा घाऊक विक्रेत्यांकडून उत्पादने खरेदी करतो आणि नंतर ग्राहकांना जास्त किंमतीत (किरकोळ किंमत) विकतो. सामान्य उदाहरणांमध्ये वॉलमार्ट, ऍमेझॉन इ.
सेवा

सेवा हा व्यवसायाचा एक प्रकार आहे जिथे विक्रेता इतर व्यवसायांना किंवा ग्राहकांना अमूर्त वस्तू ऑफर करतो. उदाहरणार्थ, दूरस्थ व्यावसायिक एखाद्या फर्मला विपणन व्यवस्थापन सेवा देऊ शकतो. त्याचप्रमाणे, अनेक कंपन्या किंवा व्यावसायिक संस्था थेट ग्राहकांना सेवा देतात. 

सामान्य उदाहरणांमध्ये शाळा, विद्यापीठे, सलून, मसाज केंद्रे इत्यादींचा समावेश होतो. तथापि, सेवा प्रदात्यापासून सेवा विभक्त करणे शक्य नाही आणि तुम्ही सेवा देखील संग्रहित करू शकत नाही.
संकरित

हायब्रीड व्यवसाय हे असे व्यवसाय आहेत जेथे संस्था एकाच वेळी दोन किंवा अधिक व्यवसाय प्रकारांचा सराव करते. रेस्टॉरंट्स किंवा फास्ट-फूड चेन यांसारख्या खाद्य उद्योगात ही व्यवसाय प्रथा सामान्य आहे . उदाहरणार्थ, KFC स्वतःच्या पाककृती बनवते आणि त्या ग्राहकांना विकते.